Όλα με το μαχαίρι

Στην τρυφερή ηλικία των 14 χρόνων, είχα σημαδευτεί απ’ την ανάγνωση του «ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο». Θυμάμαι ακόμα κάποιες ιδέες του Ρεμάρκ που τότε με είχαν συνεπάρει. Ο Ρεμάρκ είχε πολεμήσει στα χαρακώματα του 1^ου Παγκόσμιου πόλεμου ως γερμανός στρατιώτης. Αναρωτιέται συχνά, σ’ αυτό το αυτοβιογραφικό βιβλίο, τι έχει να χωρίσει με τους απέναντι. Με τα συνομήλικά του παιδιά απ’ τη Γαλλία, με  τα οποία ακούνε την ίδια μουσική, διαβάζουν τα ίδια βιβλία, εύκολα θα ερωτεύονταν το ίδιο κορίτσι (αν και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε καυγά). Σε καιρό ειρήνης ο «εχθρός» απέναντι, μπορούσε να είναι ο κολλητός. Αυτή η σκέψη τον οδηγεί σε μια πρόταση, που πολύ την είχα χαρεί: Κάθε φορά που οι ηγέτες οδηγούν τους λαούς σε πόλεμο, να μην στέλνουν τους νέους να σκοτωθούν,  να μην βομβαρδίζονται οι πόλεις και οι άμαχοι, Να λύνουν οι αρχηγοί τις διαφορές τους σε ένα ρινγκ, παλεύοντας μέχρι θανάτου. Αν γουστάρουν και αν τους βαστάει να παραστήσουν τους ήρωες. Κι όλοι εμείς, οι μελλοθάνατοι τώρα πολεμιστές, να μπιζάρουμε και να στοιχηματίζουμε στις κερκίδες .

Πολλές φορές έκτοτε σκεφτόμουν, πως αν ποτέ γινόταν πόλεμος, αν τύχαινε να με πάρουν στρατιώτη (στην περίπτωση που στρατολογούσαν και τα κορίτσια), θα μου ήταν αδύνατο να σκοτώσω. Αν ο «εχθρός» ή ο «εισβολέας» ήταν κάποιος πολύ αξιότερος, πολύ πιο αξιαγάπητος από μένα; Πώς θα μπορούσα να το ξέρω; Πώς θα μπορούσα να στερήσω την ανθρωπότητα από ένα λαμπρό μυαλό ή από μια ψυχή αγίου;

Αν ο απέναντι ήταν το πιθανό μου φιλαράκι; Ίσως ο μελλοντικός αγαπημένος μου; Κατέληξα λοιπόν, πως όλοι οι πόλεμοι είναι εμφύλιοι, αφού διεξάγονται μεταξύ πιθανών φίλων, αφού οι φίλοι -περισσότερο από κάθε άλλη ομάδα ανθρώπων- θα μπορούσαν να απαρτίσουν μια φυλή, πέρα από το χρώμα το δέρματος, τον τόπο που γεννήθηκαν, το σχήμα των ματιών τους. Όλοι οι πόλεμοι, λοιπόν, είναι εμφύλιοι.

Όλοι οι πόλεμοι;

Ίσως όχι όλοι. Με αυτόν τον τύπο ας πούμε,  δεν θα μπορούσα να ήμουν φίλη. Γιατί βρε παιδί μου, άμα σε πληρώνει η χρυσή αυγή (με χρηματοδότηση ποίων αλήθεια;) να δολοφονείς ανθρώπους, ε όχι. Δεν υπάρχει περίπτωση να είσαι  φίλος. Είσαι εχθρός. Είσαι απέναντι , έξω, πέρα και  μακριά από κάθε εισαγωγικό. Αν η αστυνομία κάθεται και σε καμαρώνει να σκοτώνεις άοπλους,  τότε πώς θα εμποδιστεί η σύρραξη;  Και με ποια λογική θα βαφτιστεί εμφύλιος;