Xέρια, ψέματα, θάνατος και μεγάλη Βδομάδα

http://www.mymodernmet.com/profiles/blogs/if-these-old-hands-could-speak

Όσο περνούν τα χρόνια, τα χέρια μου μοιάζουν όλο και περισσότερο με κείνα της μάνας μου. Όσο περνάει ο καιρός, τα χέρια της γίνονται όλο και περισσότερο εκείνη. Τώρα που η μνήμη της ανασύρει ένα παλιό χαμόγελο και μόνο, τα λόγια βγαίνουν σπάνια, όλο πιο ξεθυμασμένα κι ακατανόητα, μόνο τα χέρια παραμένουν εκεί να θυμίζουν δουλειές, χάδια, ζυμώματα, πάρε δώσε, χειραψίες, επίμονα ξεσκονίσματα, ξεφυλλίσματα βιβλίων, τακτοποιήσεις, παραμερίσματα, αγκαλιές. Να, σ΄αυτή τη χαράδρα έχουν πέσει οι μνήμες επαναλήψεων του δημοτικού. Κρατούσε το βιβλίο κοντά στο πρόσωπο γιατί δεν έβλεπε κι αρνιόταν να φορέσει γυαλιά στα υπέροχα μάτια της. Σε κείνες τις ρυτίδες κουλουριάζονται ζουλήγματα πορτοκαλιών στον παλιό στίφτη. Στις παραμορφωμένες αρθρώσεις λουφάζουν αρχαία απορρυπαντικά και πλύσεις ευαίσθητων –σαν ανθρώπινων ψυχών- ρούχων. Τα χέρια έχουν πάρει τη θέση του προσώπου της. Γι αυτό κάθε φορά την κοιτάω στα χέρια και χθες που τα είδα πρησμένα αλαφιάστηκα. «Αρρυθμίες, κακή λειτουργία των νεφρών», είπε ο γιατρός. «Θα της δώσουμε διουρητικά και θα δούμε, αλλά να ξέρεις, στην ηλικία της, έτσι έρχεται.»

Έρχεται λοιπόν. Είναι ήρεμη. Άραγε να ξέρει; Μήπως όταν χάνουν το μυαλό τους σ’ αυτό τον κόσμο, έχουν ξεκινήσει το ταξίδι τους για τον άλλο και τακτοποιούν ήδη τις εκκρεμότητες σε διόδια και τελωνεία;

Αυτές τις μέρες σκέφτομαι το θάνατο. Από τη μια είναι οι μέρες. Μια βδομάδα προσηλωμένη στο θάνατο αν και βιδωμένη στην επανάσταση της ζωής. Διαβάζω παιδικές αναμνήσεις αγαπημένων μπλόγκερς που όλες σχετίζονται με τα χωριά τους. Οι γονείς μου ήταν πρόσφυγες. Χωριό δεν είχε κανείς, ούτε αδέρφια ή παππούδες να μας περιμένουν. Έτσι το παιδικό μου Πάσχα ξεθύμαινε στον Άγιο Παντελτεήμονα, μετρώντας μακρόστενα δευτερόλεπτα αναγκαστικών εκκλησιασμών, χαιρετώντας τον επιτάφιο απ’ το στενό μας μπαλκονάκι και χάνοντας την Ανάσταση λόγω νύστας. «Μα για ποιο λόγο έπρεπε να πεθάνει ο Χριστούλης;» ρωτούσα και ξαναρωτούσα τη θρήσκα μητέρα μου. «Για να μας σώσει.» μου απαντούσε. Κι αναρωτιόμουν: θεωρούμαστε σωσμένοι τώρα;
Αργότερα, ανακάλυψα το κυκλαδίτικο Πάσχα, τον αέρα, τους μύλους, τα λουλουδιασμένα νησιά, τους θαλασσινούς επιτάφιους, τις πολύκροτες Αναστάσεις και τη θεϊκή μαγειρίτσα της πεθεράς μου. Αλλά οι παιδικές αναμνήσεις παραμένουν ανούσιες σαν αυγά βαμμένα σε ξεψυχισμένη μπογιά. Άχρωμες σαν έναν ξεχασμένο θάνατο.
Υπάρχει μια ταινία που ποτέ δεν παίχτηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους. Λέγεται «The Invention of Lying»  Στον κόσμο της ταινίας, οι άνθρωποι ζουν λέγοντας πάντα τις αληθινές τους σκέψεις. Δεν κολακεύουν, δεν κοροϊδεύουν, δεν υπάρχουν απρεπείς  σκέψεις. Ότι ανοησία έρχεται στο μυαλό τους, την ξεφουρνίζουν. Πρόκειται για μια πολύ ανιαρή και σκληρή ζωή. Κάποια στιγμή, ο πρωταγωνιστής παραστέκει στην ετοιμοθάνατη μητέρα του που ξεψυχάει πανικόβλητη μπροστά στο μεγάλο τίποτα όπου οι ειλικρινείς γιατροί την έχουν βεβαιώσει ότι οδεύει. Για να την καθησυχάσει ο γιος της, εφευρίσκει ένα ψέμα. Το πρώτο του παράξενου αυτού πλανήτη της αλήθειας. Της λέει πως θα πάει σ’ έναν κόσμο καλύτερο, όπου θα ζει σ’ ένα σπίτι ονειρεμένο, χωρίς πόνους και κοντά στους αγαπημένους της που έχουν ήδη προηγηθεί στο ταξίδι. Η μητέρα πεθαίνει ήρεμη στην αγκαλιά του, αλλά όπως όλα τα φάρμακα και όλα τα ψέματα, έχει κι αυτό μια παρενέργεια. Την ιστορία την ακούει μια νοσοκόμα που φυσικά την πιστεύει (είπαμε, κανείς δεν λέει ψέματα) και τη διαδίδει σαν καλοκαιρινή πυρκαγιά. Ο ήρωας πολιορκείται από ένα έξαλλο πλήθος που απαιτεί πληροφορίες και για να γλυτώσει επινοεί το Θεό, τον παράδεισο και τη θρησκεία. (Αυτή είναι μόνο η αρχή της ταινίας, την υπόλοιπη να τη δείτε γιατί είναι –αν μη τι άλλο- ευφυέστατη).
Ένα πράγμα που συμπεραίνεις βλέποντας την ταινία, είναι πως το ψέμα είναι ένα φάρμακο που σε σωστές δόσεις κάνει καλό στις ψυχές. Με την υπερδοσολογία δεν ασχολείται, γιατί ήδη γνωρίζουμε. Κι επειδή το σώσιμο βρίσκεται ακόμα σε εκκρεμότητα και οι ψυχές συνεχίζουν να πάσχουν, είναι απολύτως υγιές κι ανθρώπινο να σερβιριστούμε όσοι το επιθυμούμε από το θεραπευτικό του βάλσαμο. Αληθινό ή όχι, ελάχιστη σημασία έχει. Αρκεί να είναι αποτελεσματικό.