Kατασκευάζοντας το φονιά

Nα σου τηλεφωνούν στις 10 το βράδυ από το σύλλογο γονέων του σχολείου για έκτακτη συνεδρίαση, δεν το λες και χαλαρωτικό.

-        Και ποιο είναι το θέμα; Ρωτάω

-        Μεταγράφεται στο σχολείο μας ένα παιδί με παραβατική συμπεριφορά από προβληματική οικογένεια. Το έχουν διώξει απ’ όλα τα σχολεία της περιοχής. Θα έρθετε;

-        Θα έρθω.

Kαι πήγα. Κι εγώ και ο μικρός είμαστε καινούριοι στο σχολείο κι άμαθοι σε τέτοιου είδους προβλήματα. Τι κάνουν εδώ; Πώς  τ’ αντιμετωπίζουν; Τι θα απογίνει το συγκεκριμένο παιδί; Γιατί είναι βίαιο; Μπορούμε ως γονείς να το βοηθήσουμε; Να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να το αποδεχτούν; Αυτά τα παρανοϊκά σκεφτόμουν εκείνη τη νύχτα, πριν φτάσω στο σχολείο.  
Στο σχολείο, οι γονείς έχουν συζητήσει το «πρόβλημα» πριν ακόμα τη συγκέντρωση. Το όνομά του Ιάκωβος. Όπως Τζακ, Τζέησον, Χάνιμπαλ.
Οι γονείς αγχωμένοι. Παίρνουμε καρέκλες από τις αίθουσες και καθόμαστε σε κύκλο στην αυλή –παρά το κρύο- γιατί κάποιοι δεν μπορούν χωρίς τσιγάρο. Παρά τον ανοιχτό αέρα,  την απόσταση, ένα σύννεφο νικοτίνης ίπταται πάνω απ’ τα κεφάλια μας. Τόσο πυκνό που θα μπορούσαμε να το τυλίξουμε και ως τουρμπάνι.
Μια κυρία απέναντι είναι έτοιμη να κλάψει. Άλλαξε το παιδί της σχολείο για ν’ αποφύγει τον Ιάκωβο και ο Ιάκωβος-το τέρας, την ακολουθεί παντού. Αυτήν και το γιο της.  Της δίνουν το λόγο για να μας περιγράψει τη συμπεριφορά του Ιάκωβου.

Χτυπάει παιδιά λέει. Χωρίς λόγο. Καταστρέφει αίθουσες. Σπάει τζάμια. Ζωγραφίζει πέη στις πόρτες (ταλαντούχος σκέφτομαι και χαμογελάω, αλλά με αγριοκοιτάνε και μου περνάει). Καταδιώκει τους πάντες ψεκάζοντας τους με καθαριστικό τζαμιών (σκέφτομαι τον μπαμπά Πορτοκάλος και σκάω πάλι γελάκι το οποίο κατακεραυνώνεται). Δεν ησυχάζει παρά μόνο παίζοντας στο κινητό του, μέσα στην τάξη και με την ένταση στο φουλ.  Ο Ιάκωβος είναι θρύλος. Το φάντασμα της γειτονιάς. Η φήμη κι οι ιστορίες του αποτελούν θέμα συζήτησης σε κομμωτήρια και μανάβικα. Τον γνωρίζουν οι πάντες πριν ακόμα τον δουν. Όλοι πια πείθονται πως δεν πρόκειται για σχολική μεταγραφή αλλά για την εισβολή του ίδιου του κακού. Η κυρία έχει βουρκώσει. Τρέμει. Τη λυπάμαι, αλλά δεν αντέχω να μην ρωτήσω αν γνωρίζει την αιτία της τόσης απρόκλητης βίας.

Δεν ξέρει και δεν την ενδιαφέρει, αλλά οι άλλοι γονείς είναι ενήμεροι. Μάλιστα, η κυρία που κάθεται δίπλα μου –και με έχει κάνει καπνιστή- είναι καθηγήτρια στο ένα από τα δύο σχολεία απ’ όπου έχουν ήδη διώξει τον Ιάκωβο. Γνωρίζει πολύ καλά την περίπτωση, λέει. Το παιδί είναι αυτιστικό. Λίγο αυτιστικό όμως. Άσπεργκερ το λένε το σύνδρομό του. Αυτόματα σκέφτομαι το κοριτσάκι της φίλης μου της  Ε. , που διαγνώστηκε κι εκείνο με Άσπεργκερ κι έχει αλλάξει ήδη πέντε σχολεία λόγω βίαιης συμπεριφοράς των συμμαθητών της. Ίσως να φταίει αυτή η σύμπτωση, που μόλις άκουσα για το σύνδρομο, σταμάτησα να λυπάμαι τη βουρκωμένη μάνα και τάχθηκα με το μέρος του παιδιού.  Η καθηγήτρια δίπλα μου συνεχίζει. Περιγράφει τον Ιάκωβο. Όμορφος, μικροκαμωμένος σαν άγγελος, λέει. Μα δεν το λέει για καλό. Θέλει να τονίσει την αντίθεση με τη συμπεριφορά του. Η κλαμένη κυρία απέναντι δεν το καταλαβαίνει και τη διακόπτει για να  παρατηρήσει «Ε, όχι και άγγελος!» Η καθηγήτρια συνεχίζει. Περιγράφει την προσπάθεια εκπαίδευσης από ειδικούς, τόσο των παιδαγωγών, όσο και των συμμαθητών του Ιάκωβου. Αποτυχία. Αποτυχία. Αποτυχία. Ανεπαρκείς δάσκαλοι, αποθαρρυμένοι μαθητές κι ένα παιδί που συμπεριφέρεται σαν δαιμονισμένο. Τη ρωτάω τι έχει κατακτήσει μαθησιακά ο Ιάκωβος, αλλά παρά τις προηγούμενες λεπτομερείς περιγραφές της, δεν ξέρει να μου απαντήσει. Δεν τον είχε η ίδια μαθητή και δεν έχει ρωτήσει, αλλά συμπεραίνει πως αν και ο μικρός είναι πολύ έξυπνος, σίγουρα δεν έχει μάθει τίποτα, αφού δεν δείχνει να παρακολουθεί.

Οι παρευρισκόμενοι συμφωνούν πως το σχολείο είναι περιττό για τον Ιάκωβο. Εξάλλου, μας ενημερώνουν πως έχει άδεια Κατ’ Οίκον.  Αυτό μου φαίνεται καλό. Υπερβολικά καλό για να μην ρωτήσω: «δηλαδή θα πηγαίνουν οι καθηγητές στο σπίτι του να τον διδάσκουν;» Οι έμπειροι γονείς με κοιτούν και χαμογελούν με συμπάθεια. «Όχι, βέβαια. Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι παιδαγωγοί για κάτι τέτοιο. Θα διαβάζει σπίτι μόνος και θα έρχεται να δίνει εξετάσεις και πάλι μόνος, στο τέλος της χρονιάς, χωρίς να κόβεται λόγω απουσιών και χωρίς ουσιαστικά να αξιολογείται για τις γνώσεις του. Θα περνάει έτσι τις τάξεις, μέχρι να ολοκληρώσει τον κύκλο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.»

Οι  υπόλοιποι γονείς ενθουσιάζονται. Το παιδί δεν χρειάζεται να πατήσει στο σχολείο. Οι  ανησυχούντες όμως τους διαψεύδουν. Το παιδί θέλει να έρχεται στο σχολείο. Κι ο πατέρας είναι ελλιπής. Δεν του δίνει τα φάρμακα τακτικά, δεν τον κλειδώνει στο σπίτι κι είναι κι ο ίδιος  επιθετικός. Δέρνει τον Ιάκωβο σε κοινή θέα, τσακώνεται με τους άλλους γονείς. Η μητέρα έχει εξαφανιστεί, μετά την αυτοκτονία του μεγαλύτερου παιδιού τους.

Κι εκεί είναι που αρχίζει το κεφάλι μου να βουίζει. Γιατί κάποιες ιστορίες παραείναι αφόρητες. Κάτι λένε τώρα οι γονείς ή σφυρίζουν ή συρίζουν.

-        Να βρούμε τρόπο να μην το δεχτούμε αυτό το παιδί, γιατί θα ‘ρθουν κι άλλα τέτοια να καταστρέψουν το ωραίο μας σχολείο.

-        Να ακολουθήσουμε κάποια δικολαβίστικα κόλπα για ν’ αποκρούσουμε την εγγραφή του παιδιού.

      -        Να στείλουμε το φάκελό του στον εισαγγελέα.

Να και μια άλλη κυρία, επίσης εκπαιδευτικός, που έχει αγριέψει το μάτι της κι έχει αντίθετη άποψη. «Τα παιδιά με Άσπεργκερ εκπαιδεύονται», επισημαίνει και δέχεται τη γενική κατακραυγή. «Μην μιλάτε κυρία μου! Δεν γνωρίζετε την περίπτωση!» Εκείνη επιμένει αλλά τη διακόπτουν συνέχεια.
Ένας κύριος παίρνει το λόγο: «Όλοι έχουμε ευαισθησίες», λέει κοιτάζοντας εμένα και την τελευταία κυρία, «αλλά θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με όρους ανθρωπιστικούς γιατί δεν υπάρχουν χρήματα κι υποδομές για κάτι τέτοιο. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να προφυλάξουμε τα παιδιά μας και το σχολείο μας». Η συντριπτική πλειοψηφία των γονιών, τον χειροκροτεί. Τα θέματα της ευαισθησίας και της ανθρωπιάς έχουν εξορισθεί Κατ’ οίκον.
Η ντροπή η δική μου και λίγων άλλων γονιών δεν καταγράφηκε στα πρακτικά.

Υ.Γ.

Προς τιμή τους, οι καθηγητές του σχολείου αρνήθηκαν να συνυπογράψουν την απόφαση του Συλλόγου γονέων. Ωστόσο, δυο μήνες μετά τη συνάντηση, ο Ιάκωβος δεν έχει φανεί στο σχολείο.