Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία

Η ανάγκη τό'φερε και ένα χειμωνιάτικο απόγευμα κατέφθασε στο πατρικό η Ετέρι, που εντέχνως αρχίσαμε να αποκαλούμε Σοφία, για να διευκολυνθούμε στην επικοινωνία, αλλά κατά βάθος για να την κρατήσουμε σε απόσταση.

Τις πρώτες μέρες τα πήγαιναν σαν τον σκύλο με τη γάτα. Καμιά δεν υποχωρούσε. Η καθεμία ήθελε να επιβάλλει την άποψή της. Η μάνα με το χειρότερο τρόπο, λες και της έπαιρνες το παγωτό από το χέρι. Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία έσπευδε να δικαιολογηθεί, πίστευε ότι αυτό θα έσωζε το πόστο της, αλλά το έκανε άκομψα και πυροδοτούσε νέες εκρήξεις. Η πρώτη βδομάδα ήταν μια μικρή καταστροφή. Δεν προλάβαινα να απαντάω στα τηλεφωνήματα της μάνας και να μαζεύω παράπονα...έπρεπε να τα μαζέψει και να φύγει: ή εγώ ή αυτή (και πού είμαστε εμείς, μάνα; εμείς τα παιδιά σου;)

Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία ανήκε σε άλλο κόσμο και έκανε προσπάθεια να βρεθεί και στο δικό μας. Άλλοτε με καλή διάθεση, άλλοτε βαρυγκομώντας στα κρυφά. Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία δεν ξέρει να ξεχωρίζει τις πορσελάνες και κεραμικά, πλένει τα πάντα στο χέρι με κρύο νερό, ξεπλένοντας μαζί και τους πόνους της ξενιτειάς. Πίνει τον καφέ με γάλα και μας χαμογελάει. Τρώει τα ίδια κουλουράκια που αρέσουν στη μάνα μου· εκείνη γκρινιάζει όταν κάθε τόσο της τελειώνουν. Δύο κόσμοι μαζί, χωριστά. Σχέσεις ανάγκης-υποταγής-ανυπακοής.

Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία έχει επιμονή και υπομονή. Η μάνα διαθέτει μόνο πείσμα, ισχυρογνωμοσύνη και ένα αίσθημα απογοήτευσης για την τρωτή θέση που έχει βρεθεί. Κάθε τόσο η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία προσπαθεί να την αγκαλιάσει. Δεν θέλω, μου λέει, είναι όλα ψεύτικα αυτά που κάνει. Την πιστεύω όχι επειδή είναι μάνα μου, αλλά γιατί έχει αποδεδειγμένα αλάνθαστη διαίσθηση.

Τη δεύτερη βδομάδα η μάνα ασχολήθηκε μαζί της, ξέρεις, μου λέει, η Σοφία έχει οκτώ χρόνια να πάει στους δικούς της, οχτώ χρόνια εξορία, κι έχουν πεθάνει τουλάχιστον δυο-τρεις άνθρωπο δικοί της. Εκεί ένιωσα ότι είχα ξαναβρεί τη μάνα μου με τα συναισθήματα στο πιάτο, όπως την ήξερα.

Στα γενέθλιά μου η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία βγήκε, παίρνοντας με το ζόρι άδεια από τη μάνα, και μου αγόρασε ένα τριαντάφυλλο. Δεν έχω καταλάβει πόσο αληθινό και πόσο προσποιητό, γιατί από εμένα εξαρτάται η αξιολόγησή της και εντέλει η θέση εργασίας της. Αλλά πάλι βιαζόμουν, όπως πάντα, δεν προλάβαινα να την κουλαντρίσω, μόνο κοινότοπες ευγένειες διέθετα στην προσπάθειά μου να διατηρήσω την εξουσία του εργοδότη με την ανθρώπινη διάσταση και το αίσθημα του δικαίου που με κατατρύχει.

Τώρα πλέον η μάνα μου λέει μυστικά τα παράπονά της. Δύσκολο να συνταυτιστείς στα γεράματα. Γερνάει και παραξενεύει, τώρα που έχει μεγαλύτερη ανάγκη τους άλλους, προσπαθεί να τους αποδιώξει. Την κοιτάω και δεν θέλω να γίνω σαν κι αυτή, να στραγγαλίσω τα γονίδιά μου αυτά. Να μείνουν αυτά της συμπόνοιας και της παρηγορίας, κι ας με κάνουν να κλαίω ευκολότερα δημοσίως.

Η κυρία-που-τη-λέγαμε-Σοφία έχει ένα χρυσό δόντι. Κάθε μέρα βάφει τα μάτια της. Θέλω να μου τα βάψεις κι εμένα Σοφία, καμιά μέρα...