Ελληνική Δημόσια Εκπαίδευση, αυτή η άρρωστη

Νικόλαος Γκύζης

Πήγαινα σε δημόσιο. Περπατούσα κάθε μέρα 20 λεπτά σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας. Άγιος Παντελεήμονας-Πλατεία Βάθης. Συνεργεία, μπουρδέλα, καυσαέρια, καμάκια. Μερικές φορές σκεφτόμουν πως για να φτάσω στο σχολείο, διέσχιζα  ναρκοπέδιο. Το κτίριο έμοιαζε κι αυτό με μεγάλο συνεργείο ή με φυλακή. Όπως μοιάζουν σχεδόν όλα τα δημόσια σχολεία της Πρωτεύουσας ακόμα και σήμερα.

Εκεί τέλειωσα Γυμνάσιο και Λύκειο. Υπήρχαν καθηγητές φασίστες και καθηγητές δημοκράτες. Κάποιοι απ’ αυτούς δίδασκαν σε φροντιστήρια, άλλοι ήταν χωρισμένοι  κι εγκαταλειμμένοι και πάλευαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σέρνοντας και μεταφέροντας απόρριψη, άλλοι ήταν μοναχικοί και παράξενοι, άλλοι ήταν διαβαστεροί κι εμπνευστικοί άνθρωποι. Είχαμε απ΄ όλα τα είδη. Όλα όμως αυτά τα περίεργα πουλιά που ήταν οι δάσκαλοι μας, είχαν έναν κοινό στόχο. Να μην χάνουν μαθητές. Να μην απομονώνουν κανέναν. Να μην κυνηγούν ιδιαίτερα.  Να μην αφήνουν κανέναν πίσω. Με τα στραβά και τα καλά τους, το ψιλοκατάφερναν. Δεν ξέρω αν ήταν αποτέλεσμα τύχης ή σωστής επιλογής φροντιστήριων, αλλά το ποσοστό επιτυχίας στα ΑΕΙ –αν αυτό κάτι σημαίνει- του υποβαθμισμένου εκείνου σχολείου –συνεργείου-φυλακής ήταν πολύ ψηλό. Υπήρχε επίσης κι ένα διάχυτο αίσθημα αγάπης και νοιαξίματος μεταξύ δασκάλων- μαθητών αλλά και μεταξύ συμμαθητών. Ότι βλέπαμε, αναπαράγαμε.

Φαντάζομαι πως το σχολείο μου δεν αποτελούσε εξαίρεση στο σύνολο των δημόσιων μεταπολιτευτικών σχολείων.

Αναπόφευκτα το συγκρίνω με τα σχολεία των παιδιών μου. Κυρίως με το δημόσιο γυμνάσιο όπου φοιτά ο μικρότερος γιος μου. Δεν ξέρω πόσο ταπεινωμένοι αισθάνονται οι δάσκαλοί του. Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν έχουν απεργήσει στα τρία χρόνια που τους ξέρω, οπότε μάλλον ευχαριστημένοι θα είναι με τα όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό στην εκπαίδευση. Αν δεν είναι ευχαριστημένοι είναι σιωπηρά συνένοχοι και δεν ξέρω ποιο είναι το χειρότερο. Το σίγουρο είναι πως δεν αμείβονται χειρότερα από τους δικούς μου δασκάλους.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, τι είναι αυτό που τους κάνει τόσο αδιάφορους απέναντι στους μαθητές τους; Με μια-δυο εξαιρέσεις, θα έλεγα πως οι δημόσιοι αυτοί δάσκαλοι είναι σχεδόν εχθρικοί προς τα παιδιά. Είναι αυτή η εικόνα της σημερινής μας κοινωνίας γενικότερα; Διόλου απίθανο.

Θα αναφέρω ένα τυπικό περιστατικό του συγκεκριμένου σχολείου:

Τέσσερις μαθητές –πρώην φίλοι- παρεκτρέπονται κι η σωματική πλέον διαμάχη τους καταλήγει στο να στραφούν τρεις εναντίον ενός. Το περιστατικό λαμβάνει χώρα με τη λήξη του μαθήματος και πριν η καθηγήτρια βγει από την αίθουσα. Ωστόσο, η καταγγελία γίνεται από το θύμα. Το σχολείο χαρακτηρίζει το γεγονός ως εκφοβισμό και ίσως και να είναι λόγω του πλήθους των θυτών, μπορεί και να μην είναι, γιατί μιλάμε για ένα σαφώς μεμονωμένο και μη επαναλαμβανόμενο περιστατικό.

Ο γυμνασιάρχης και ο σύλλογος διδασκόντων αποφασίζουν να επέμβουν και ως εκεί όλοι συμφωνούμε πως καλά κάνουν.

Ας δούμε όμως με ποιον τρόπο επενέβησαν. 

(Μιλάμε για περιστατικό του 2015 πάντα, όχι του 1915.)

Καλούν στο γραφείο των καθηγητών θύτες, θύμα και 3 εκπροσώπους του μαθητικού 15μελούς.

Οι θύτες στήνονται όρθιοι στον τοίχο απέναντι από τους καθηγητές και τους δηλώνεται πως πρόκειται να δικασθούν.

Ο γυμνασιάρχης ζητάει από τους εκπροσώπους του 15μελούς να προτείνουν την ποινή των συμμαθητών τους με την απειλή ακύρωσης της τριήμερης εκδρομής του σχολείου.

Ένα από τα παιδιά του 15μελούς απευθύνεται στο σύλλογο διδασκόντων (μεταξύ των διδασκόντων  είναι και η μητέρα του συγκεκριμένου παιδιού) ρωτώντας: «Εμείς θα προτείνουμε την ποινή;»

Δέχεται την καταφατική απάντηση του Γυμνασιάρχη και τη σύμφωνη σιωπή όλων των καθηγητών. Όλων.

Τα παιδιά προτείνουν τριήμερη αποβολή των συμμαθητών τους.

Ο Σύλλογος Γονέων ενημερώνεται από τον Γυμνασιάρχη, με τρόπο παραπλανητικό: "Επιβλήθηκε από τον Σύλλογο Διδασκόντων τριήμερη αποβολή σε θύτες bullying με ενημέρωση του 15μελούς".

   

Οι μαθητές απομονώνουν κοινωνικά το θύμα γιατί μαρτύρησε τους φίλους του. 

Στρέφονται κατά των μελών του δεκαπενταμελούς γιατί τιμώρησαν τους συμμαθητές τους αντί να τους υπερασπιστούν αλλά και κατά των αποβληθέντων γιατί εξαιτίας τους κινδύνευσε η εκδρομή του σχολείου.

Το περιστατικό διαρρέει από μερικά παιδιά προς τους γονείς τους. 

Με έντονη επιμονή του Συλλόγου Γονέων, τα απρόθυμα μέλη του 15μελούς διηγούνται τα γεγονότα στο Σύλλογο Γονέων.

Οι καθηγητές δεν κάνουν τίποτα προκειμένου να ομονοήσουν οι μαθητές τους.

Η ίδια απαράδεκτη στάση των καθηγητών αποτυπώνεται και στο εκπαιδευτικό τους έργο. «Δουλεύουν» με τους άριστους, απομονώνοντας και σβήνοντας από το χάρτη της τάξης τους αδύναμους μαθητές. Το γεγονός αυτό ενοχλεί τόσο τα ίδια τα παιδιά που κάποια από αυτά, αναλαμβάνουν εθελοντικά να διδάξουν τους συμμαθητές τους που αδυνατούν να παρακολουθήσουν το μάθημα. Οι διδάσκοντες δεν ενημερώνουν τους γονείς για τα μαθησιακά προβλήματα των παιδιών τους. Επικοινωνούν μαζί τους μόνο όταν πρόκειται να τους ανακοινώσουν κάποια αποβολή που επιβλήθηκε από το σχολείο. Φυσικά οι αποβολές βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη ως το πλέον ενδεδειγμένο σωφρονιστικό – παιδαγωγικό μέσο.  

Ευτυχώς που η σωματική τιμωρία ποινικοποιήθηκε γιατί θα θρηνούσαμε θύματα.

Μπορεί η κρίση της Ελληνικής Κοινωνίας να μοιάζει πρωτίστως οικονομική. Μπορεί η παρακμή να οφείλεται στην έλλειψη δικαιοσύνης και τη μαφιοκρατία που σάρωσε τον τόπο από τον Εμφύλιο και μετά. (Όποιος πει κουβέντα για τη μεταπολίτευση, παρακαλείται να μελετήσει σύγχρονη Ελληνική ιστορία.)

Μπορεί η διαφημιζόμενη από τα ΜΜΕ ιδιωτεία να έχει οδηγήσει τους Έλληνες σε μια κατάσταση εγκεφαλικής παράλυσης. 

Αναρωτιέμαι όμως, πώς μπορεί αυτή η χώρα να ξεπεράσει το οποιοδήποτε πρόβλημά της όταν ανάμεσα στη δική μου γενιά κι εκείνη των παιδιών μου έχει ξηλωθεί σχεδόν ολοσχερώς η  έτσι κι αλλιώς πάσχουσα δημόσια παιδεία. Κι εύχομαι ολόψυχα να έχω άδικο και το σχολείο του γιου μου να είναι το πλέον κατάπτυστο και άχρηστο σχολείο της Επικράτειας. Αν δεν είναι όμως, το πρόβλημα της Εκπαίδευσης είναι το πρώτο που πρέπει να απασχολήσει τους κυβερνώντες και τους πολίτες του τόπου.

Ως μητέρα, θα του αλλάξω σχολείο άμεσα. Ως πολίτης αρνούμαι να αλλάξω χώρα. Ακόμα.