Είμαστε ηλίθιοι;

Ενάντια στην ηλιθιότητα ακόμα και οι Θεοί μάταια αγωνίζονται. Κι αν δεν το είχε πει o Σίλερ, θα βρίσκονταν χιλιάδες άλλοι να το διατυπώσουν -ίσως όχι τόσο εύστοχα.

Η ηλιθιότητα υπερβαίνει τη δύναμη των Θεών. Εδώ  και χρόνια την αντιμετωπίζω με σεβασμό. Καταρχήν διαθέτει μια απαράμιλλη σεμνότητα. Σπανίως διεκδικεί την πατρότητα –ή τη μητρότητα, τι σημασία έχει;- των πράξεων, των στάσεων και των λόγων της, εκτός κι αν η ομολογία της ταυτότητάς της προέρχεται από κάποιον πραγματικά γενναίο. Εξωτική και σπάνια ανθρώπινη κατηγορία.

Αποφάσεις καθοριστικές για την κακή μοίρα των ανθρώπων, έχουν αποδοθεί σε συνωμοσίες, συμφέροντα, σκοτεινές δυνάμεις. Όχι πως δεν υπάρχουν κι αυτά, αλλά στην πλειοψηφία τους οι πιο καταστροφικές ενέργειες υποκρύπτουν μια ντροπαλή και πανίσχυρη ηλιθιότητα. Εξάλλου και η παλιανθρωπιά μια μορφή βλακείας είναι.

Έχει κι άλλα χαρακτηριστικά η Θεία Ηλιθιότητα. Είναι παγκόσμια και πανανθρώπινη. Οι ιδιοφυέστεροι άνθρωποι δεν της γλυτώνουν κι ενώ οδηγίες έχουν δοθεί για την αντιμετώπιση όχι μόνο των υπόλοιπων ελαττωμάτων αλλά και την αποφυγή των ίδιων των ηλιθίων, κανείς δεν μου έχει πει κάποιο κόλπο για να καυτηριάσω την ίδια μου τη βλακεία. Ακόμα και το θάνατο έχουν κατατροπώσει. Την ηλιθιότητα κανείς;

Αφορμή για όλες τις παραπάνω αμπελοφιλοσοφίες μου έδωσαν τρία απανωτά και αρκετά συνηθισμένα συμβάντα. Ομολογώ πως σε όλα αναγνώρισα την ηλιθιότητα των άλλων και όχι τη δική μου. Εύχομαι να έχω κάνει λάθος.

Επεισόδιο 1^ο:Οι πολιτικές συζητήσεις είναι αντίθετες με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς (ή πώς να τσακωθείς με τους φίλους σου)

Γελώντας και πίνοντας σε φιλικό σπίτι, έχουμε ήδη συμφωνήσει ή διαφωνήσει για τις πρόσφατες ταινίες κι η συζήτηση στρέφεται στην κριτική της κυβέρνησης. Δυο χρόνια πριν, είχαμε συνομολογήσει πως οι τότε κυβερνώντες διεκδικούσαν τον τίτλο των αναξιότερων μετά τη χούντα πολιτικών κι επομένως χειρότεροι δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν. Η ίδια παρέα σήμερα, μοιάζει ν’ αποτελείται από διαφορετικούς ανθρώπους. Κανείς δεν συμφωνεί με κανέναν κι όλοι είμαστε απείρως εριστικότεροι. Ένας, κατά τα άλλα έξυπνος και καλλιεργημένος φίλος, υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση κάνει το καλύτερο δυνατό κι οι μόνοι που διαμαρτύρονται είναι οι βολεμένοι. Δανειστήκαμε από την τρόικα λέει, για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Δανειστήκαμε για να ξεπληρώσουμε παλιά χρέη, απαντώ και σε αντάλλαγμα θυσιάσαμε όχι μόνο μισθούς και συντάξεις μα και τις λίγες επιχειρήσεις που απέμειναν, θέσεις εργασίας, εργασιακές κατακτήσεις, κοινωνικές υποδομές, δημόσιους πόρους. Όλα αυτά θίγουν τους λιγότερο βολεμένους. Και το χειρότερο είναι πως όχι μόνο δεν ξεχρεώσαμε αλλά βουτήξαμε βαθύτερα στα χρέη και συνεχίζουμε ακάθεκτοι την κατάδυση. Με κοιτάζει με λύπη. Πώς στο καλό κατάντησα να σκέφτομαι έτσι;Ένας τρίτος φίλος υποστηρίζει πως τελικά οι προηγούμενοι δεν ήταν οι χειρότεροι κυβερνώντες –μάλιστα ήταν ειλικρινέστεροι- κι εγώ δηλώνω πως αδυνατώ να εντοπίσω διαφορές. Νέα έκπληξη κι εδώ. Μα φταίμε, επιμένουν οι φίλοι, γιατί οι μισθοί μας αυξήθηκαν περισσότερο από των λοιπών ευρωπαίων. Χμ, ίσως, μα έλα που οι αμοιβές βρίσκονταν στον πάτο της ευρωπαϊκής κατάταξης.

Ο λιχούδης της παρέας, προτείνει να υπολογίσουμε πόσες τυρόπιττες θα αγοράζαμε με έναν μισθό του ενενήντα και πόσες σήμερα. Η πρόταση γίνεται άμεσα αποδεκτή και συμφωνούμε πως το νέο νόμισμα της χώρας θα πρέπει να μην είναι ούτε το ευρώ ούτε η δραχμή, αλλά η τυρόπιττα, για να μπορούμε να τα φάμε όλοι μαζί. Ευτυχώς, στην παρέα δεν υπάρχουν διατροφολόγοι ή παραγωγοί τυρόπιττας.  Παρά την ειρήνευση, δεν άντεχα να μην  ρωτήσω τους φίλους μου για τις πηγές της ενημέρωσής τους. Λοιπόν, όλοι αυτοί οι ευφυείς και δημιουργικοί άνθρωποι επιστρέφουν στο σπίτι αργά. Εξαντλημένοι παραδίδονται σ’ αυτά που αυτοαποκαλούνται κεντρικά δελτία ειδήσεων. Όλοι τους έχουν παρακολουθήσει παλιότερα, ενημερωτικές εκπομπές στην Ευρώπη και στην Αμερική και παρότι ο τύπος είναι παγκοσμίως ελεγχόμενος, η διαφορά με τα ελληνικά ΜΜΕ είναι χαώδης. Ωστόσο, την ώρα του καναπέ δεν έχουν κουράγιο να κάνουν αυτόν τον απλό συλλογισμό. Πιθανότατα και κανέναν άλλο. Εκείνη τη στιγμή λειτουργούν ως παθητικοί δέκτες τροφής και μασημένης πληροφορίας. Το ίντερνετ; Ποιο ίντερνετ και γιατί να το θεωρήσουμε αξιόπιστο; Μη μου τους ύπνους τάραττε!

Επεισόδιο 2^ο: Ο κομματικός συνδικαλισμός βλάπτει σοβαρά τις ανθρώπινες σχέσεις (κυρίως τις συναδερφικές)

Συνδικαλιστής του ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται στο μεγ(κ)άλο δελτίο ειδήσεων για να μαλώσει τους συναδέλφους  και ψηφοφόρους του επειδή γιουχάισαν κυβερνητικό στέλεχος. Υποκινήθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλει, σε απρεπείς συμπεριφορές (τς, τς, ντροπή τα παιδάκια). Κι εδώ γεννιούνται κάμποσα ερωτηματικά. Αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ, με τις άφθαστες σκηνοθετικές δεξιότητες, πώς δεν έχει καταφέρει να υποκινήσει περισσότερους ψηφοφόρους να τον προτιμήσουν; Πώς στο καλό πείθει τριακόσιους ανθρώπους ακόμα και απεργία πείνας να κάνουν, αλλά δεν έχει καταφέρει να συμμαζέψει τις τριακόσιες συνιστώσες του; Εντέλει πόσο ηλίθιος ή έστω πόσο άπειρος μπορεί να είναι ένας συνδικαλιστής, ώστε να επιλέγει το κυβερνητικό γλείψιμο και τη μελλοντική –κι αβέβαιη-  πολιτική του καριέρα, προσβάλλοντας ανθρώπους με τους οποίους δουλεύει -έστω πού και πού- στο ίδιο πόστο;

Επεισόδιο 3^ο:Πληρώστε με-πληρώστε με (κατά το σταυρώστε με –σταυρώστε με)

Καθημερινά περνάω διόδια για να πάω στη γραφείο. Από το καλοκαίρι και μετά, ο συνάδελφος που οδηγεί από και προς τη δουλειά, δεν πληρώνει-δεν πληρώνει. Σύντομα κατάλαβε ότι η κουβέντα με τους εισπράκτορες, το μόνο που προκαλεί είναι περιττή αμηχανία. Προσπερνάει λοιπόν τα κουβούκλια και είτε ακολουθεί το προπορευόμενο αυτοκίνητο είτε βγαίνει απ’ το αμάξι για να σπρώξει την μπάρα. Προχθές μας συνέβη το εξής πρωτότυπο. Με το που σταμάτησε το αμάξι μπροστά στην μπάρα, η υπάλληλος των διοδίων εγκατέλειψε το πόστο της και έσπευσε να σταθεί μπροστά μας με τα χέρια ορθάνοιχτα ως άλλος Ιησούς του Ρίο. «Κάντε πίσω!» μας πρόσταξε, «Από δω δεν περνάτε χωρίς να πληρώσετε!». Αμετάπειστη στα λόγια του οδηγού, έδειχνε πρόθυμη να διακινδυνεύσει τη σωματική της ακεραιότητα «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενη». Στο μεταξύ, δυο τρία αυτοκίνητα είχαν σταματήσει πίσω μας και ήδη οι οδηγοί τους δυσανασχετούσαν. Ρίχνοντας τους μια ματιά ο συνάδελφος, είπε στην κοπέλα πως δεν μπορεί να οπισθοχωρήσει αν δεν κάνουν πίσω τα οχήματα που μας ακολούθησαν. Μήπως θα μπορούσε εκείνη να τους πει να μετακινηθούν; Προφανώς, η υπάλληλος αισθάνθηκε δικαιωμένη και κινήθηκε προς τα αυτοκίνητα που εμπόδιζαν την ταπεινωτική μας υποχώρηση. Ταυτόχρονα, μας ελευθέρωσε το δρόμο, οπότε και φύγαμε. Από τη μια μας έπιασαν γέλια, απ’ την άλλη ντραπήκαμε για την πονηριά που εφαρμόσαμε σε μια γυναίκα αποφασισμένη να υπερασπίσει με τη ζωή της αυτό που θεωρούσε επαγγελματικό της καθήκον και να προστατεύσει μια δουλειά που μάλλον βρήκε δύσκολα και τώρα απειλείται από τους «τζαμπατζήδες».

Είναι πιθανό, ο αναγνώστης να μην θεωρεί ενδείξεις βλακείας τις πράξεις και τις απόψεις των πρωταγωνιστών όλων των παραπάνω περιστατικών. Ωστόσο, αναρωτιέμαι, πώς γίνεται να μην είναι βλακώδης η σύγκρουση ανθρώπων για χάρη των συμφερόντων πολιτικών καρχαριών και μεγαλοεπιχειρηματιών που περιφρονούν την ύπαρξή μας κι αδιαφορούν για τις ζωές μας. Μπορεί να σφάλλω χαρακτηρίζοντας ανόητες κάποιες ενέργειες ή  γνώμες, αλλά είμαι σίγουρη πως όλοι όσοι δεν είμαστε ούτε πολιτικοί καρχαρίες ούτε μεγαλοεπιχειρηματίες, θα έπρεπε να πάψουμε πια να τρωγόμαστε. Κι όμως, αντί γι’ αυτό, οι διαφορές μας –οι ανύπαρκτες- δείχνουν τώρα βαθύτερες από ποτέ.

Είμαστε ηλίθιοι;