Ευγνωμοσύνη

Μπαλί, 2009.

Η ξεναγός δείχνει τη μία και μοναδική φυλακή του Μπαλί:

«Σήμερα, βρίσκεται εδώ ένας φυλακισμένος. Ένας μεθυσμένος που έκανε φασαρία. Συνήθως η φυλακή είναι άδεια.»

Αναρωτιούνται οι –βαθιά νυχτωμένοι- τουρίστες: Πώς γίνεται σ' έναν τόπο 4 εκατομμυρίων κατοίκων να μην εγκληματεί κανείς;

Στη συνέχεια, οι εν λόγω τουρίστες θα πληροφορηθούν πως τα καλαθάκια με το ρύζι και τα λουλούδια που συναντούν σε κάθε τους βήμα, αποτελούν προσευχές των ντόπιων, οι οποίοι, νύχτα-μέρα - κάθε μέρα, ευχαριστούν τους μυριάδες θεούς τους, το κάθε δέντρο, το κάθε ποτάμι, τους ζωόμορφους, τους τερατόμορφους, τους παράξενους.   

Αυθαίρετα εντελώς, ο τουρίστας θα συνδέσει την έλλειψη εγκληματικότητας με το χαμόγελο των κατοίκων. Θα συνδέσει την αίσθηση που είχε με το που πάτησε το πόδι του στο νησί, αυτή την πρώτη –ασυνήθιστα βαθιά και μοσχοβολιστή- ανάσα ευτυχίας με την ευγνωμοσύνη που ξεχειλίζει ολούθε, που παρασύρει κι εσένα τον ξένο.

Στο νησί, οι μόνοι που κλέβουν είναι οι μαϊμούδες και μάλιστα σε ένα συγκεκριμένο δάσος. Οι μαϊμούδες των υπόλοιπων δασών είναι μόνο αστείες και φιλικές μέχρι παρεξηγήσεως. Κάθονται ας πούμε στο κεφάλι των επισκεπτών κι αρχίζουν το ξεψείρισμα όπως κάνουν στα μωρά και στα άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα. Εκθέτουν τον καθαρό και κομ-ιλ-φο βαθιά νυχτωμένο τουρίστα.

Οι άνθρωποι εδώ χαμογελούν χωρίς δουλοπρέπεια. Χαμογελούν σαν παιδιά. Είναι φτωχοί και φιλοξενούν εκατομμύρια πλούσιους. Χωρίς να μνησικακούν- για καλή τύχη των ξένων που μάλλον δεν είναι άξιοι –τις περισσότερες φορές- αυτής της τύχης. Όμως εδώ μιλάμε για ευγνωμοσύνη, όχι για δικαιοσύνη.

Κι αν γίνονται οι Μπαλινέζοι βολικός στόχος εκμετάλλευσης, μισή ντροπή δική τους και μιάμιση ντροπή των εκμεταλλευτών.

Δεν είναι τυχαίο. Στο Μπαλί η ομορφιά σου ορμάει μέσω των αισθήσεων και των συναισθημάτων. Μπορεί και μέσω των παραισθήσεων. Τα κάνει κάτι τέτοια η ομορφιά. Παντού καλλιτέχνες.  Η ευγνωμοσύνη σε κυριεύει από όλες τις πάντες, βαθιά νυχτωμένε τουρίστα κι ίσως η ιδιόμορφη θρησκεία τους, αυτό το μείγμα Ινδουισμού-Βουδισμού και ντόπιων δοξασιών, να είναι όντως ένας παράγοντας που κάνει τη διαφορά. Τη διαφορά του ότι εδώ απ’ όλα τα όμορφα μέρη του κόσμου, απ ΄ όλους τους διπλανούς και μακρινούς εξωτικούς παραδείσους, εδώ και μόνο, για κάποιον μυστήριο ή μυστηριακό ή ίσως και για κάποιον απλό λόγο, η καλοσύνη έχει νικήσει.

Αθήνα, χτες

Περιμένουμε να τελειώσει η Κυριακάτικη λειτουργία για να ξεκινήσει το Μνημόσυνο για το οποίο ήρθαμε. Θέσεις μόνο για ορθίους.

Sold-out, που θα ‘λεγε και κάποιος ασεβής.

Θέμα του κηρύγματος η ευγνωμοσύνη.

Τι καλά, αναφωνεί -χωρίς φωνή, ο πάλαι ποτέ επισκέπτης του Μπαλί. Ο πάντα νυχτωμένος.

Το αγαπημένο μου θέμα, σκέφτεται. Επιτέλους, η επίσημη ορθοδοξία αναγνωρίζει την ανάγκη της γλυκύτητας.

Λες να απενοχοποιείται ο χριστιανισμός;

Λες, ν’ ανοίγει την αγκαλιά του στην ευτυχία;

Να αναγνωρίζει πως ο δρόμος της ομορφιάς αποτελεί τη συντομότερη διαδρομή προς το καλό;

Να δεις θα μας μιλήσει για το πώς κάνουμε ειρήνη με τον εαυτό μου, για το δεσμό που δημιουργεί η ευγνωμοσύνη με όλες τις αφορμές των ευχαριστιών, θα μας  πει ότι κάθε που ψελλίζουμε ένα ευχαριστώ νοιώθουμε πως είμαστε εδώ, ευτυχείς, ζωντανοί και παρόντες, ξεμπλέκουμε τα κουβάρια, κατανοούμε το μήνυμα του 42 και όλα τα σχετικά.

Αυτά δηλαδή, που θα μπορούσαν να τραβήξουν όσους στοιχειωδώς σκέφτονται ακόμα, όσους βαριούνται κι απομακρύνονται. Αυτά που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη θρησκοληψία με ουσία και το φόβο με αγάπη.

Τόσο αφελής.  

Ο παπάς επιμένει στην επανάληψη του «Δόξα σοι ο Θεός». 

Γιατί αν δεν ειπωθεί αρκετές φορές, ο Τιμωρός θα μας στερήσει όσα αγαπάμε. 

Και συνεχίζει: 

Να λέμε ευχαριστώ για το σύντροφο που μας κάνει δυστυχισμένους και ποτέ να μην χωρίζουμε. Να ευγνωμονούμε τους κακούς συνεργάτες γιατί η κακία μας διδάσκει πολύτιμα πράγματα. 

Να ευχαριστούμε την εκκλησία που προσεύχεται για μας, να ενισχύουμε το παγκάρι και να μην γινόμαστε εχθροί της, διαφορετικά θα ανοίξουν οι πύλες της κολάσεως και δικαίως θα μας καταπιούν. 

Τα πάντα εδράζονται στην απειλή. Μετά την τρομολαγνεία των ΜΜΕ, ο ιεροκήρυκας επιχειρηματολογεί πατώντας γερά στο μεταφυσικό φόβο. 

Φαίνεται πως ο φόβος είναι κάτι σαν την κορτιζόνη. Δρα άμεσα και αποτελεσματικά σε κάθε σύμπτωμα.

(Κι αν δεν εντοπίσεις την αιτία, την κουκουλώνει και της δίνει όλο το χώρο να γιγαντωθεί.)

Ο φόβος καίει κάθε λογική που στέκει δίπλα του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, καίει την ευγνωμοσύνη.

Το εκκλησίασμα χαμηλώνει το βλέμμα. 

Έχει διαποτιστεί από τέτοιου είδους ομιλίες. 

Είναι ταπεινοφροσύνη αυτό ή μην και είναι τρόμος και μόνο τρόμος;

Κέρματα γεμίζουν το περιφερόμενο καλάθι.

Οι φωτογραφίες είναι του Λεωνίδα